Strijders,
Door tussenkomst van Wybren van Haga heb ik vragen gesteld aan demissionair minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Hugo de Jonge. Mijn vragen hebben betrekking op de totstandkoming van het noodbevel van de burgemeester van Gemeente Den Haag, Jan van Zanen. Door het noodbevel mocht geen betoging plaatshebben tegen het stikstofbeleid bij het parlementsgebouw in Den Haag. De betoging moest plaatshebben op het Malieveld. Bovendien zijn landbouwtrekkers als symbool van de betogers algeheel verboden op grond van een gemeentelijk beleid. Ik vroeg me af of De Jonge, die als minister verantwoordelijk is voor de bescherming van onze grondrechten, het eens is met de gang van zaken. De Jonge heeft mijn vragen inmiddels beantwoord.
De Jonge heeft toegegeven dat de betogers in beginsel zelf mogen kiezen waar zij een betoging houden. Echter, De Jonge heeft aangegeven dat ‘de fysieke buitenruimte voor het parlementsgebouw beperkt is’. Dat lijkt me een weinig overtuigende redenering te zijn om een betoging bij het parlementsgebouw algeheel te verbieden. De Jonge heeft ook toegegeven dat het gebruik van landbouwtrekkers bij betogingen niet zomaar mag worden verboden, ook niet als daardoor wegblokkades mochten ontstaan en dat het gemeentelijk beleid op zich zelf niet redengevend mag zijn voor een trekkerverbod. De burgemeester moet altijd de omstandigheden van het geval afwegen, aldus De Jonge. Ook die terechte uiting is vervolgens door De Jonge genuanceerd: ‘als fysieke dwang komt te overheersen is niet langer sprake van een betoging’. De Jonge heeft niet gemotiveerd dat en waarom het gebruik van landbouwtrekkers in het concrete geval met zich zou hebben meegebracht dat sprake zou zijn van fysieke dwang. Dat heeft de burgemeester ook niet ten grondslag gelegd aan het trekkerverbod. De Jonge lijkt steeds te hebben gezocht naar argumenten die de onrechtmatigheid van het noodbevel kunnen verzachten.
De Jonge heeft overigens verklaard dat ‘uit de informatie die hem ter beschikking staat niet voortvloeit dat de voorzitter van de Tweede Kamer, Vera Bergkamp, zich actief heeft gemengd in de besluitvorming over de facilitering of bestuurlijke handhaving van de betoging’. Dat is vreemd, omdat De Jonge eerder heeft verklaard bekend te zijn met de openbaar gemaakte documenten die betrekking hebben op het noodbevel, terwijl in het verslag van de lokale driehoek uitdrukkelijk is vermeld dat de reactie op de betoging het resultaat is van een ‘aangeven van de Kamervoorzitter’. Dat terwijl De Jonge wel onderkent dat Bergkamp als Kamervoorzitter ‘ter zake geen bevoegdheden toekomt’.
Mijn conclusie kan alleen zijn dat zowel Van Zanen als Bergkamp hun boekjes ver te buiten zijn getreden, maar op gekunstelde wijze worden beschermd door De Jonge. Naar mijn smaak mag van de hoeder van onze grondrechten (veel) meer worden verwacht. Zorg ervoor dat onze grondrechten nooit meer op ongeoorloofde en antidemocratische wijze kunnen worden beperkt. Ik zal, wederom door tussenkomst van Wybren van Haga, aanvullende vragen stellen aan De Jonge!
Stem op 22 november 2023, BVNL Lijst 18, nr.3!
Namens het FDF Bestuur,
Sieta van Keimpema
20 november 2023