Mijn brief ‘Pasen 2020’ heeft behoorlijk wat stof doen opwaaien.
Iedereen heeft nu zelf eens hardop nagedacht wat het extern salderen in gaat houden voor hem/haar. Hierdoor zijn ook de tegengestelde belangen voor de dag gekomen waarvan iedereen wel wist dat ze er waren, maar nog nooit zo concreet benoemde.
Dat mijn woorden echter bij veel mensen erg hard en ongepast zijn overgekomen, hen hebben gekwetst, was niet mijn bedoeling en daarvoor bied ik mijn oprechte excuses aan. Dat had ik anders moeten doen en anders moeten formuleren: Ieders omstandigheid is anders en daardoor ook zijn/haar keuzes. Stoppers mogen natuurlijk een faire prijs voor hun bedrijven en hun rechten ontvangen! Dit gunnen we onze collega’s van harte na een leven lang hard werken.
Zorgen
Ik maak mij grote zorgen. De reden waarom we massaal op het Malieveld stonden op 1 oktober, was de dreigende leegloop van onze sector: de krimp waarmee De Groot kwam. Om die te voorkomen! Krimp die, door de dreiging van extern salderen zonder schotten, nog veel grotere gevolgen gaat hebben dan een halvering van de veestapel.
Stoppers
Stoppers zijn er altijd geweest. Er is nu echter wel een verschil. Als er geen schotten komen tussen NH3 en NOx zullen er potentieel 33.000 bedrijven van buiten de landbouw zich op de toekomstige stikstofmarkt gaan begeven. Dat is evenveel als er veeteeltbedrijven waren in 2019. En wat gebeurt er dan?
Wat te doen als sector?
FDF kan wetgeving proberen tegen te houden of te beïnvloeden. En we zien goede kansen omdat er vele EU Richtlijnen zijn, die de Staat negeert als ze NH3 inruilen tegen NOx en als ze industriële bedrijven toestaan om de N2000 gebieden in hun regio, door opkoop van stikstofrechten uit een ander deel van Nederland, extra te gaan belasten. Ook dat mag immers niet, aldus de Raad van State. Maar procedures kosten tijd en wij zijn geen wetgever. Op de korte termijn kan de overheid er voor kiezen om toch onrechtmatige wetgeving door te voeren. Kijk maar naar het PAS: precies hetzelfde geval.
Welke andere mogelijkheden resten ons, als extern salderen zonder schotten wet wordt? Dan blijft er nog één optie over en die ligt in jullie handen. Jullie bezitten het recht om ‘ja’ of ‘nee’ te zeggen tegen een koper. De gunning ligt in jullie handen. Met mijn Paasbericht heb ik gepoogd een beroep te doen op jullie, om bij voorkeur te verkopen aan een collega-boer in plaats van aan de industrie of overheid.
Geld….
Iedereen wil verkopen aan de hoogste bieder. Er gaat dadelijk een marktprijs voor stikstof gevormd worden, net zoals dat met fosfaatrechten en dergelijke gegaan is. Stel de prijs staat op € 10 p/kg.
Schiphol komt en biedt 10 euro per kilo. Ook een collega meldt zich … en biedt € 9.50.
Wat ik beoog is dat je dan die collega belt en hem die stikstof verkoopt voor € 10.00 p/kg. De stikstof blijft dan in de sector en je hebt een collega geholpen. Er kan gewerkt worden met gespreide betalingen. Dan verdeel je de inkomsten over meerdere jaren zodat je in een lagere schijf valt qua belastingen. Misschien is het dan wel beter om aan je collega te verkopen voor € 9.00 p/kg en aan het einde toch meer over te houden. Terwijl je collega dan minder heeft hoeven betalen.
Onverkoopbare grond
Bovendien, kunnen de nadelen wel eens groter blijken te zijn dan je veronderstelde voordeel van verkoop buiten de sector. Immers, als de stikstofrechten de sector uitvloeien, wordt je grond minder waard. Misschien zo goed als onverkoopbaar want wat moet jou collega met deze grond zonder dat hij daardoor uit kan breiden? En de bank zal hoogstwaarschijnlijk terughoudend zijn om deze grond nog te gaan financieren voor een eventuele koper. Dan blijft de natuurorganisatie over. En die betalen niet de hoofdprijs. De winst die je denkt te halen op de rechten, verspeel je hoogstwaarschijnlijk op een dalende grondprijs. Dit gebeurde al eerder maar in beperktere mate, in de quoteringstijd in de melkveehouderij (toen er van afschaffen nog geen sprake was).
Om over de waardevermindering van je gebouwen, nog maar te zwijgen. So, better think twice!
Denken in oplossingen
Oplossingen zijn mogelijk indien er in oplossingen gedacht wordt en er over oplossingen gediscussieerd wordt. Die discussie ligt sinds Pasen op tafel.
FDF stelt voor dat onze sector samen met de aanleverende en verwerkende industrie en de banken na moeten gaan denken, hoe we kunnen voorkomen dat stikstofrechten uit de sector wegvloeien.
Door bijvoorbeeld naar methodes te zoeken waarmee we stikstof kunnen behouden voor de sector. Zodat de stoppers kunnen stoppen en de blijvers kunnen blijven groeien. In een levensvatbare sector. Samen kunnen we dit probleem aan. Maar dan moeten de neuzen wel dezelfde kant op staan. Binnen de landbouw als geheel!
Met z’n allen stonden we op 1 oktober op het Malieveld. Voor onze sector, voor onze toekomst. En nog steeds staan we schouder aan schouder om de grootste bedreiging voor het voortbestaan van onze landbouw: het huidige Kabinet en hun voornemens om zonder schotten extern te salderen, te weerstaan met alle middelen en mogelijkheden die we hebben! Onze sector is te mooi om zomaar kapot te laten maken! Eendracht is daarbij ons belangrijkste wapen. Samen kunnen we bergen verzetten als we de gelederen gesloten houden. Dat hebben jullie al laten zien aan heel Nederland.
Strijders: We hebben een sector om trots op te zijn! All4One.
Namens het FDF Bestuur,
Mark van den Oever (voorzitter), 15 april 2020