Is het laksheid? Onverschilligheid? Onderschatting? Of simpelweg onkunde van natuurterreinbeheerders, waterschappen, Rijkswaterstaat, gemeentes en provincies? Vooral dat laatste argument kan niet waar zijn met betrekking tot de gevaren van Jacobskruiskruid (Senecio Jacobaea), aangezien daarover al sinds begin 2000 wordt gepubliceerd! De plant die in de negentiger jaren door onbenullen werd gezaaid “omdat ie zulke vrolijke gele bloemen had”, bleek al snel een gigantische sluipmoordenaar te zijn.
Inmiddels – ondanks die kennis – zien we bermen, taluds en natuurgebieden steeds geler kleuren met dit giftige onkruid. Ondanks provinciale distelverordeningen of kruiskruidverordeningen. Het lijkt er op dat gemeentes, terreinbeheerders, Rijkswaterstaat, waterschappen en provincies zo’n beetje schouderophalend het risico wensen te nemen, dat met het verhogen van het aandeel natuurgebied in provincies en gemeentes, ook de gevaren voor vee en mensen toeneemt. Want er wordt opvallend weinig gedaan aan het doelmatig uitroeien van deze giftige woekeraar. Een vorm van nalatigheid die ons als bevolking wel eens héél duur kan komen te staan!
16 alkaloïden
Dat Jacobskruiskruid via wel 16 verschillende en voor mensen kankerverwekkende PA’s (pyrrolizidine alkaloïden) een sluipmoordenaar is voor runderen en paarden, is inmiddels onder boeren algemeen bekend. Evenals het feit dat mensen die deze plant regelmatig met blote handen aanraken, kunnen sterven aan leverfalen. Veel burgers zijn zich vaak niet van dat gevaar bewust en plukken grote bossen van de plant tijdens wandel- of fietstochten. Niet wetend dat de giftige PA’s via hun huid worden opgenomen en opgeslagen in hun lever.
Gevaar voor bijenvolken
Minder bekend maar al wel wetenschappelijk vastgesteld én minstens even gevaarlijk, is de invloed van PA’s uit Jacobskruiskruid op bijenpopulaties. Alhoewel de werksters van de bijenvolken min of meer “immuun” zijn voor het gif van de plant, blijken de bijenlarven dat niet. Deze kennis die al een aantal jaren geleden is vastgesteld bij onderzoek in Duitsland, wordt amper gedeeld! Bijensterfte schrijft men liever toe aan de landbouw. Met het terugdringen van de landbouw ten gunste van natuurterreinen, hebben giftige planten als Jacobskruiskruid fors meer ruimte gekregen om te gaan woekeren. Omdat terreinbeheerders, Rijkswaterstaat en Waterschappen hun taak als beheerders niet heel serieus oppakken bij het terugdringen van deze plant en daar kennelijk ook niet op worden aangesproken door gemeentes en provincies! Wat deze bestuurlijke organen medeverantwoordelijk maakt aan vee sterfte én het sterven van bijenlarven.
Agressieve woekeraar
Uit onderzoek is gebleken dat de werksters geen voorkeur hebben voor Jacobskruiskruid en liever andere bloemen bezoeken. Een opluchting? Het loopt allemaal zo’n vaart niet? Nou, ook daar heeft deze giftige plant een oplossing voor. Naast het vergif dat de plant bovengronds verspreid, blijkt de plant via zijn wortelstelsel, ook schimmels in de bodem die noodzakelijk zijn voor de groei van andere planten, te vergiftigen. Waarmee de plant alle op ruimte concurrerende planten in zijn directe omgeving, om zeep helpt.
Honing en kruidenthee met PA’s
In 2008 werd in een studie door de WUR al geconstateerd dat het gehalte aan giftige PA’s in sommige honingsoorten uit een aantal Europese en niet-Europese landen, al zo hoog was dat je, als mens slechts één theelepeltje van die honing in de week mag eten. Regelgeving daarover, is er echter weinig. Kennis onder de Nederlandse bevolking al evenmin. Ook in honingthee, kruidenthee en kruidensupplementen komen veel te hoge concentraties PA’s voor. Alle reden om deze plant per direct de oorlog te verklaren. Een aanpak die om onbekende reden tot nu toe niet wordt gevolgd door (lokale) overheden, ondanks verordeningen en alarmerende wetenschappelijke studies.
Verketteren
Want de wetenschappelijke studies over deze levensgevaarlijke plant, zijn allemaal aanwezig! Toch kleuren de bermen, taluds, natuurterreinen en uiteindelijk ook weilanden, steeds geler. Boeren proberen de plant wel uit hun weiland te weren maar dit is bijna onbegonnen werk. En terwijl “natuurliefhebbers” elke boer met een gifspuit verketteren, zijn opnieuw de boeren de enige die hun taak als beschermer van hun vee én de voedselzekerheid voor Nederland serieus nemen. Want géén succesvolle nieuwe generatie bijen, betekent geen planten-bestuivers en dat betekent uiteindelijk minder voedsel voor de mens.
In Canada zijn succesvolle programma’s opgezet om de woekerende plant af te remmen, maar ook in Europa zijn meerdere methodes ontwikkeld om deze plant terug te dringen. Daarvan is op dit moment echter nog geen enkele sprake. Het wordt tijd dat gemeentes, provincies en terreinbeheerders hun lakse houding inleveren en haast maken met het opzetten van programma’s om deze plant zoveel als mogelijk terug te dringen. Dat is hún taak en hún verantwoordelijkheid!
Reuzenbereklauw
Dat geldt niet alleen voor Jacobskruiskruid, maar ook voor giftige woekeraars zoals Reuzenbereklauw. Wil je weten wat voor gevaar er in Bereklauw schuilt? Bekijk dan dit Engelstalig filmpje uit Rusland maar eens over een ‘veredelde’ versie van de Reuzenbereklauw die nauw verwant is met ‘onze’ Bereklauw, de Heracleum Sosnowskyi. Ondanks dat het Engels van de inspreker wat komisch aandoet, toont deze reportage de ernstige gevolgen, van het laten woekeren van Bereklauw in Rusland.
Nadat de landbouw door toedoen van Stalin uit grote delen van Rusland was verdwenen, werd begin negentiger jaren van de vorige eeuw met de wederopbouw van de voedselproductie begonnen. Men zaaide Reuzenbereklauw als goedkoop veevoer voor koeien. Het bleek het begin van een immens probleem – met een letterlijk en figuurlijk, bittere nasmaak! Overal waar geen landbouw is, verdringt deze plant alle andere flora en biodiversiteit. Het Bereklauw-probleem wordt ook wel Stalins Revenge genoemd – de ‘wraak van Stalin’.
De les die we móeten trekken uit het Russische voorbeeld? Terugdringen dit giftig onkruid, met spoed, voor het te laat is!
Handhaving
FDF heeft een brief naar alle provincies (en gemeenten) gestuurd en hen aangesproken op hun rol als handhaver van de distelverordening / kruiskruidverordening. En de provincies en gemeentes die dergelijke verordeningen om onnavolgbare redenen nog niet hebben, zijn daar ook door FDF op aangesproken. Het terugdringen van Jacobskruiskruid behoort bovenaan de agenda te staan van bovengenoemde instanties, direct náást het terugdringen van andere giftige planten zoals de Reuzenbereklauw.
Het FDF-Bestuur
29 juli 2021