Heeft de presentatie van Plan LTO op 26 april door Sjaak van der Tak, duidelijkheid opgeleverd? Een toenadering tussen FarmerFriendly en Plan LTO? Begrip voor of eensgezindheid over de route die we als boeren willen volgen? Draagvlak onder de boeren voor Plan LTO?
Bekijk voor een antwoord op deze vragen zelf, de eerste FDF informatieve bijeenkomst, met livestream op YouTube .
Drie vragen stonden sinds 2 april centraal met betrekking tot Plan LTO: hoeveel poen komt er op het boerenerf? Wanneer komt die poen? En is Plan LTO voor iedere boer? Slechts de laatste vraag werd beantwoord: een minderheid van 15 a 20% van de boeren, kan op termijn meedoen voor een plusje op hun veel te lage basisprijs. Want ook aan die lage basisprijs veranderd niets door Plan LTO!
De afspraak
De afspraak gemaakt op 14 januari tussen het CBL, de ketenpartijen, LTO en de FarmerFriendly partners was glashelder: vóór 1 april zouden er concrete oplossingen zijn voor het verdienmodel voor de boeren. De uiterste datum op voorstel van Van der Tak.
Op 15 januari ging Sjaak in gesprek met Achterhoekse FDF strijders en zegde daar toe dat, als er voor 1 april geen beter plan kwam dan FarmerFriendly, we dan samen voor FarmerFriendly zouden gaan. En een man een man, een woord een woord. Toch? Nee dus.
Raadplegen achterban
Duidelijkheid of een beter plan dan FarmerFriendly is er nog allerminst. De strijders waren de 26ste ontgoocheld en hebben Sjaak geprobeerd te bewegen om toch vooral samen met de FarmerFriendly partners op te trekken in het boerenbelang! Om eerst FarmerFriendly in te voeren en samen verder te werken aan zijn Plan LTO. Sjaak sloeg die uitgestoken hand van FDF af: Jumbo en Albert Heijn hadden twee keer ‘nee’ gezegd tegen FarmerFriendly en daarmee basta, was de boodschap. Maar is dat de instelling van een leider? Een verbinder? Een bruggenbouwer? Alles wat Van der Tak bij zijn aanstelling wilde zijn: in the lead, zoals hij het zelf noemt. LTO is niet de partij die voor de boeren het verschil zal maken. Zij hebben het verdienmodel niet op de agenda gezet.
Waarom raadpleegt de LTO top haar leden niet over Plan LTO of FarmerFriendly? Achter welk initiatief staan de leden? Ook die vragen werden gesteld. Van der Tak bezocht vóór 2 april supermarktketens Albert Heijn en Jumbo al om met hen te overleggen. Een stukje zorgvuldigheid dat niet verleend werd aan de eigen besturen van de LTO vakgroepen. Een aantal van deze LTO vakgroepen zou inmiddels hebben ingestemd met deelname in de Plan LTO-sectorgroepen, évenals Jumbo en Albert Heijn, aldus Sjaak die ook vertelde dat partijen als NFO, NAV, NMV, de “kippen” en “de kalverhouderij min of meer”, al ‘aan boord’ zijn. Navraag bij deze agrarische vakbonden wijst uit dat deze informatie van Sjaak onbetrouwbaar is: NMV weet nog van niks en twee andere partijen hebben aangegeven dat zij meer informatie nodig hebben en een plan van aanpak willen zien omdat het plan tot nu toe niet concreet genoeg is. Geen van de genoemde partijen heeft definitief iets toegezegd of ondertekend.
Wat doet Sjaak van der Tak met Plan LTO: het verdienmodel van o.a. de supers faciliteren? Het lijkt er op. Want de lange reeks ‘mee-eters’ in zijn presentatie reageren een stuk enthousiaster op zijn Plan LTO dan de boeren. Het enthousiasme van Jumbo en Albert Heijn voor Plan LTO is best apart. Waarom hebben zij zo weinig koudwatervrees deze keer? Want wij hebben de supermarkten nog nooit op enthousiasme kunnen betrappen als boeren bij hun langs komen met Keurmerken of methodes om de boerenprijzen te verbeteren. Zolang ze niet zélf de voordelen opstrijken en hun verantwoordelijkheden aan andere partijen dwingend op kunnen leggen, spelen de supers gewoonlijk very hard tot get!
Beter Voor ….? Wie?
Plan LTO lijkt in de basis een uitbreiding te zijn van ‘Beter Voor’ van Albert Heijn. Een verbetering van het verdienvermogen, aldus Sjaak. Maar, over wiens verdienvermogen hebben we het dan? ‘Beter Voor’ betekent voor een groepje melkveehouders al dat ze maximaal 5 cent bovenop de basisprijs kunnen verdienen als zij aan een hele reeks kostenverhogende eisen voldoen, waarmee je als boer ook een flink stuk van je ondernemersvrijheid inlevert: zo leg je je vast op een maximale melkproductie per hectare, mag je geen vee aanvoeren, zijn er dure eisen aan wat je voert en wat je verbouwd (maïsverbod), zijn er eisen aan de kalveropfok en is er de eis tot het verplichte ‘insectenhotel’. (Serieus? Een boerenbedrijf ís een insectenhotel!) Al met al leiden de vaak niet-duurzame eisen wel tot hogere kosten, en slechts heel beperkt – of totaal niet – tot een hoger besteedbaar inkomen voor de boer.
En bestaat Beter Voor uit goedertierenheid van Appie H? Of houden ze er zelf vooral wat aan over? Eén blik in het koelschap maakt veel duidelijk: één pak Zaanse Hoeve volle melk (niet beslist met melk uit Nederland) kost 95 eurocent. Een liter volle melk met Keurmerk Beter Voor 1,15 euro. Maximaal 5 cent gaat naar de boer. En voor wie is die overige 15 cent? AH beheerst de kunst van het uitmelken als geen ander.
Onder het mom van duurzaamheid is Beter Voor een heel klein beetje voor de boer maar toch het meeste voor Albert Heijn. Dát is het lekkere van Albert Heijn.
Geen vrede
Waar de boeren van Nederland behoefte aan hebben is een Keurmerk van boeren áán de supermarkten en afnemers. En dat is FarmerFriendly.
Sinds 14 januari zijn we het eens over het tekort aan inkomen dat op de boerenerven aankomt: 1,5 tot 2 miljard euro. En zolang er geen verdienmodel komt dat daar een oplossing voor biedt, zal er géén vrede zijn met de supermarkten. FDF strijdt door. Voor dat verdienmodel van iedere boer in Nederland.
Het FDF Bestuur
30 april 2021