Gisteren was hét moment geweest voor premier Rutte, om aan heel Nederland te laten zien dat die al lang beloofde “nieuwe bestuurscultuur” toch ingelost gaat worden. Door een eerste stap te doen in de, door Den Haag veroorzaakte, stikstofimpasse.
Het gesprek dat volgens de uitnodigingsbrief van dit Kabinet bedoeld was om te kijken hoe: “het vertrouwen in de toekomst en in elkaar hersteld kan worden” is echter uitgelopen op een sof en een fiasco. Teleurstellend, nietszeggend en voor de bühne. Rutte ten voeten uit, helaas.
Boodschap
En dat lag niet aan de boerenorganisaties die samen 95% van de boeren vertegenwoordigen en sinds de demonstratie in Stroe optrekken in dit dossier: de boeren willen wel bewegen. Wij hadden LTO – die als enige wel naar het gesprek wilde gaan – bereid gevonden om te fungeren als boodschapper. Om ter verkenning één simpele eerste vraag van ons te laten beantwoorden ten aanzien van heroverweging van beleid: kan de Kritische Depositie Waarde (KDW) uit de wet? Het antwoord van Rutte was ‘nee’. Waarmee het proces om “het vertrouwen te herstellen” al bij voorbaat is mislukt. Want zonder deze noodzakelijke handreiking van het Kabinet gaan de acht landbouworganisaties niet aan tafel, is afgesproken! En dit Kabinet weet (door onder andere onderzoeksrapporten van het PBL en TNO) dat die KDW momenteel door hen verkeerd wordt gebruikt. Zo ook niet gebruikt kan of mag worden.
Uitspraken RvS
Dit Kabinet roeit echter liever door in hun lekke schuitje, zoals ze dat ook in het vorige kabinet deden: door wetten en programma’s die onrechtmatigheden en onjuistheden bevatten, in stand te houden. Door uitspraken van de Raad van State bewust verkeerd te implementeren.
Onze juridisch adviseur Max Hazekamp zegt daar het volgende over:
Verschillende politici gebruiken het argument dat het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG) door de rechter is voorgeschreven. Dat argument is kennelijk ontleend aan de PAS-uitspraken, maar is fundamenteel onjuist.
In de PAS-uitspraken heeft de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (de Afdeling) het PAS onverbindend verklaard. Het PAS is gericht op het treffen van maatregelen voor het behoud en herstel van natuurwaarden in de toekomst, waarvan de gevolgen niet vaststaan. Het PAS is daarnaast gericht op de directe verlening van toestemming voor nieuwe activiteiten die significante gevolgen kunnen hebben voor de Natura 2000-gebieden. Dat is volgens de Afdeling niet verenigbaar met de Habitatrichtlijn. In dat verband verwijst de Afdeling naar de beantwoording van de prejudiciële vragen die eerder zijn gesteld aan het Hof van Justitie van de Europese Unie.
De Afdeling heeft niet geoordeeld dat (meer) maatregelen moeten worden getroffen om de stikstofdepositie op de Natura 2000-gebieden (verder) te verminderen. Dat is de Afdeling ook niet gevraagd. De andersluidende bewering van de verschillende politici is kennelijk, maar ten onrechte ontleend aan rechtsoverweging 3.2 van de PAS-uitspraken. Die rechtsoverweging is een beschrijving van de achterliggende gedachte van het PAS en houdt dus geen oordeel in van de Afdeling.
De enige uitspraak waarin de rechter heeft geoordeeld dat maatregelen moeten worden getroffen om de natuur te beschermen is het arrest Urgenda. Dat arrest heeft alleen betrekking op de depositie van broeikasgassen. Stikstof is geen broeikasgas. Het NPLG is dus een zuiver politieke keuze.
Politieke doodsteek
Zelfs al gaat de hele Nederlandse economie naar de kloten, Rutte houdt vast aan de politieke doodsteek, die D66 voor zijn partij en het CDA gaat worden. Nederland heeft er genoeg van. Van het gekonkel, het liegen en het gedraai. Dit Kabinet heeft geen steun.
Zoals gezegd: de boeren willen wel bewegen. Dat hebben we in 2019 al bewezen met een rapport vol mogelijkheden om stikstof te reduceren. Opnieuw blijkt Rutte niet de Staatsman die dit land nodig heeft. Heeft hij de handreiking van de boeren weggeslagen (lees ons gezamenlijke statement hier). Het vertrouwen is niet hersteld. Het wantrouwen bijna onoverkomelijk gegroeid. Om dat te herstellen, zal er nog heel wat moeten gebeuren. De bal ligt nu bij Rutte en het Kabinet.
Het FDF-Bestuur
6 augustus 2022