Maandagavond 24 oktober 2022 presenteerde FDF een nieuwe aanpak om uit de stikstofcrisis te komen na het sneuvelen van de PAS (Programma Aanpak Stikstof). Een plan dat dé oplossing kan zijn voor alle sectoren in Nederland: de Stikstof Depositie Waarde – SDW!
Ons voorstel, dat op een A4-tje past, behoeft nog enige uitleg is ons gebleken uit de vragen die we er over krijgen. Bij deze gaan we daar kort op in.
Uitspraak Raad van State 29 mei 2019
De PAS begon op 1 juli 2015. Tijdens dit programma gingen activiteiten met weinig stikstofneerslag onder voorwaarden door. Dit kon met een melding onder de Wet natuurbescherming (Wnb). Het programma was bedoeld om toestemming te geven voor activiteiten die stikstofneerslag veroorzaakten. De PAS sneuvelde op 29 mei 2019 omdat de Raad van State (RvS) oordeelde dat het PAS in strijd was met de Europese Habitatrichtlijn.
Sindsdien hebben duizenden – voornamelijk – landbouwbedrijven, een probleem. De RvS oordeelde dat de overheid – als veroorzaker van het feit dat deze boeren, die te goeder trouw zijn geweest, nu zonder verplichte vergunning zitten – op zo kort mogelijke termijn deze PAS-melders moeten legaliseren. Tot dusver is dat niet gelukt waardoor provincies over gaan tot het handhaven van PAS- melders: zij moeten hun veestapel terugbrengen naar het aantal dat voor 1 juli 2015 was vergund. Dat dit onaanvaardbare gevolgen oplevert voor boeren, hun gezinnen en hun bedrijven, accepteert FDF niet! Er moet nú een oplossing komen. En er moet nu recht worden gedaan aan de eigendomsrechten van boeren!
Allereerst willen we duidelijk stellen dat iedereen die na 1 juli 2015 een onherroepelijke Nb vergunning heeft gekregen, deze onder alle omstandigheden houdt: een onherroepelijke vergunning = een onherroepelijke vergunning!
FDF ziet het huidige stikstofprobleem als een puur administratief, juridisch probleem. Echter: dit juridische probleem gaat als we niet oppassen, boerenbedrijven de kop kosten. Daarom het voorstel voor het invoeren van de Stikstof Depositie Waarde (SDW).
Wat houdt de SDW in:
- Eerst tellen we alle depositie van alle sectoren (landbouw, mobiliteit, industrie, bouw en overige) die er op 1 juli 2015 was, bij elkaar op. Deze depositie zit al in de modellen en is bekend. De ingangsdatum voor de SDW is in lijn met de uitspraak van de Raad van State op 29 mei 2019 over het PAS: na 1 juli 2015 is door het PAS een stikstof-overschot ontstaan, en dat overschot moet weer weggenomen worden.
- Het aantal mol dat uit die optelsom van alle sectoren komt, is de nieuwe Stikstof Depositie Waarde (SDW). Deze SDW mag nooit weer stijgen. Dit is tevens in lijn met de uitspraak van de Raad van State van 29 mei 2019.
- Alle sectoren worden gelegaliseerd met Nb-vergunningen om problemen zoals ellenlange juridische procedures in de toekomst te voorkomen – er kan tevens gedacht worden aan een soort ‘generaal pardon’
- Er komen schotten tussen de sectoren (industrie/MKB-verkeer-landbouw-bouw-overige) waarbij het aantal mollen dat op 1 juli per sector, wordt toegekend. Deze schotten zijn in lijn met de NEC Richtlijn, het EU verbod op pollution swapping én het advies van Remkes (dat door het Kabinet is omarmd): geen uitruil meer tussen sectoren, geen uitruil meer van NH3 voor NOx.
Hoe zijn de PAS -melders, interimmers en knelgevallen nu geholpen met de SDW?
De PAS melders / Interimmers en knelgevallen, moeten gelegaliseerd worden via een goede, landelijke, vrijwillige opkoopregeling voor alle diercategorieën. Daarmee reduceren we de stikstofdepositie terwijl de overheid kan voldoen aan de eis van de rechter.
Hoe kan er toch sprake zijn van economische ontwikkeling als de SDW niet mag stijgen?
- Innovaties hebben er tot nu toe voor gezorgd dat we kunnen voldoen aan de wet met betrekking tot de natuurbescherming. Per sector (industrie/MKB-verkeer-landbouw-bouw-overige) zal men daar in de ruimte moeten zoeken. Iedere sector doet daar zelf voorstellen voor. En garandeert hun natuurlijke afname van stikstof.
- Uitbreiding is nog steeds mogelijk na implementering van de SDW, door middel van extern- of intern salderen (bij extern salderen sluiten twee partijen een overeenkomst. De ene is bereid zijn vergunning te laten intrekken, de andere mag uitbreiden. Bij intern salderen zorg je er – bijvoorbeeld via aanpassingen binnen je bedrijf zoals emissiearme technieken – voor dat je uitbreiding niet tot meer depositie gaat leiden op stikstofgevoelige natuur in Natura 2000-gebieden).
- We stellen voor de afroming op maximaal 30% te stellen bij extern salderen. Hiermee is afname van depositie gegarandeerd binnen alle sectoren wat opnieuw, conform de uitspraak van de RvS is, die inspanningen van de overheid op dat terrein vereist.
Garanties overheid
De overheid zal garanties moeten leveren om vergunningverlening voor uitbreiding van de ‘blijvers’, zeker te stellen! Tevens is het noodzakelijk dat er geen zones wordt vastgelegd: niet provinciaal en niet op gemeentelijk niveau.
Aerius, vergunningverlening en SDW
Binnen de SDW kan Aerius blijven en de vergunningverlening kan doorlopen. Heel Nederland kan met de SDW snel van het stikstofslot! En in plaats van te wachten met het verlagen van de depositie op stikstofgevoelige natuur, beginnen we daar – bij wijze van spreken – vandaag al mee!
Wat moet er nog gebeuren?
Nederland zat niet op slot vóór de PAS er was. In feite hadden we vrij makkelijk terug gekund naar het systeem van voor 2015 wanneer de overheid niet een stikstofwet in elkaar had geflanst met een ambitieus reductiedoel dat niet uit de Vogel- en Habitatrichtlijn komt en ook niet moet van de RvS!
Minister Van der Wal zegt steeds maar weer dat “het van Brussel moet” of “de Vogel- en Habitatrichtlijn schrijft het voor”, maar dat is NIET WAAR!!!
Noodwet
Om zo snel mogelijk Nederland van het slot te halen om de SDW mogelijk te maken, kan een noodwet geïmplementeerd worden. We hebben al bij andere crises gezien dat de overheid snel kan schakelen – evenals de Kamerleden in de Eerste en de Tweede Kamer – wanneer de politieke wil er is! De stikstofwet moet herzien worden in lijn met wat in de Vogel- en Habitatrichtlijn wordt gevraagd en in lijn met de uitspraak van de RvS, dus: doelen er uit en vergunningverlening op basis van salderen! Deze herziening van de stikstofwet staat al op de politieke agenda ondermeer door het omarmde advies van Remkes.
Heel Nederland heeft te lijden onder de stikstofimpasse waar we in zijn geraakt door beleidsmakers: het heeft onze economie al miljarden gekost. Het is de verantwoordelijkheid – allereerst – van alle coalitiepartijen om nu de wil te tonen om verdere schade aan de Nederlandse economie en sectoren te voorkomen! (Coalitie)partijen die door blijven drenzen met hun onmogelijke opstelling, zullen daarvan op 15 maart 2023 de vruchten plukken. Daar zal FDF persoonlijk voor zorgen!
Reactie ecologen en zelfbenoemde natuurbeschermers
Buiten een groot aantal lovende reacties die FDF inmiddels heeft ontvangen op ons zeer werkbare voorstel, reageerde het gebruikelijke clubje ecologen en zelfbenoemde “natuurbeschermers” (die vooral een zeer aantrekkelijk verdienmodel voor zichzelf hebben gecreëerd met de papieren stikstofcrisis en daarom belang hebben bij voortzetting van de ellende) voornamelijk zuur en zonder inhoud.
Zo liegen ze bij herhaling, dat de rechter heeft bevolen dat de stikstofuitstoot af moet nemen. Dat klopt pertinent niet: de uitspraak van de Raad van State uit 2019 over het PAS is: de depositie mag niet toenemen. Een uitgangspunt dat afkomstig is uit de al 30 jaar oude Vogel- en Habitatrichtlijn. Het PAS leidde niet tot minder maar tot meer uitstoot en depositie. De RvS zei daarom dat dit niet meer mocht. Meer heeft de RvS niet gezegd! Ze hebben niet gezegd: “we moeten omlaag” of “we moeten in 2035 in 74% van de gebieden de kritische depositiewaarde halen, of we moeten de veestapel halveren”.
Waar komt die veronderstelling over verplicht reduceren dan vandaan?
Uit het eerste rapport van Remkes: hij ging meteen al de fout in door te zeggen: we moeten omlaag. Dat zal hij misschien persoonlijk hebben gevonden maar het volgt niet uit die RvS-uitspraak. En ook niet uit de Vogel- en Habitatrichtlijn! Het is alleen een inspanningsverplichting, geen resultaatverplichting. Sinds het eerste Remkes rapport, papagaaien beleidsmakers, politici én de media elkaar na “dat het omlaag moet met de stikstof”. Maar dat is geen weergave van de uitspraak van de RvS. Waarom houden ze daar dan zo aan vast?, kan je je afvragen. Dat kan domheid zijn, de (kwaadaardige) politieke (on)wil / politiek opportunisme. Zeg het maar.
Tot slot
De SDW kan voor de landbouwsector rust betekenen op het stikstofdossier: de groep die nu het meest in de problemen zit, wordt gelegaliseerd zoals de rechter aan onze overheid bevolen heeft. De groep die uitbreidde tussen 1 juli 2015 en 28 mei 2019 heeft destijds al een vergunning aangevraagd en gekregen. Hun rechten worden gerespecteerd. Andere bedrijven die in deze periode geen nieuwe vergunning nodig had maar nu wel, kan vooruit met de werkwijze die we voorstellen met de SDW – evenals de andere sectoren in Nederland.
Binnenkort heeft het FDF bestuur een overleg met het ministerie van LNV over de SDW. We houden jullie hiervan op de hoogte.
Het FDF – Bestuur
04 november 2022