Sinds FDF en collega belangenbehartigers met het CBL en andere ketenpartners rond de tafel zitten om te praten over de invoering van Keurmerk FarmerFriendly, zie je de supermarkten kronkelen en naar een vluchtroute zoeken. Was het eerder slechts een fluitje van een cent om boeren die om een eerlijker prijs vroegen af te serveren met de excuustruus: ‘Oeh: ACM’, (“wij zouden dat ook heel mooi vinden om jullie een paar centen meer te geven per kilo want dat maakt ons niets uit, maar ja …, de mededingingswetgeving verbiedt dit hè? Sorry, zó jammer …”).
Door FarmerFriendly gaat die vlieger niet meer op! Want FarmerFriendly is anders. FarmerFriendly is een logo, een beeldmerk. En net zoals je shirtreclame mag sponsoren als supermarkt, mag je dat ook met Keurmerk FarmerFriendly. Dus zie je opeens een ware vlucht in ‘eigen keurmerken’ van supermarktketens die als ‘oplossing’ worden aangedragen voor het verdienvermogen van – slechts een klein aantal – boeren. En is ‘ketenbeheer’ het nieuwe mantra van de supers. Op hun sites vind je de keurmerken mooi gerubriceerd staan. Allemaal ‘beter voor’ van alles en nog wat, maar nooit beter voor de boer.
Keurmerken
Zo staat op de site van Jumbo in het lijstje Keurmerken, onder andere PlanetProof. Het Keurmerk dat boeren zo weinig oplevert dat de een na de ander afhaakt: de appels worden er te duur van, de aardappelen eveneens en ook de zuivel blijkt niet te verkopen onder dit Keurmerk. De toegevoegde kosten zijn voor de boer, het gat tussen kostprijs en opbrengstprijs wordt er niet kleiner van. Het is één voorbeeld van al die Keurmerken die de boeren stuk voor stuk extra eisen opleggen, waarna er vervolgens een niet-berekende, ontoereikende premie betaald wordt voor die extra diensten. De eerder al opgelegde kostenverhogende eisen worden echter nog steeds níet betaald. Beter worden boeren er nooit van.
Beter voor
‘Beter voor’ is het exclusieve Keurmerk van Albert Heijn, de keten die altijd druk is met imago, met duurzaamheid, met maatschappelijke betrokkenheid. Bezig met het vasthouden aan een ‘aaibaar’ imago via ‘hamsterweken’, klunzige supermarktmanagers en ‘bonusaanbiedingen’: ja, je hoeft ze bij Albert Heijn niet te vertellen hoe je knollen voor citroenen moet verkopen! Albert Heijn maakt volgens het eigen management: “het dagelijks leven gemakkelijker, betaalbaarder, gezonder en lekkerder”. Is dat zo? Want het scheelt wel even aan welke kant van de kassa je staat.
Eerlijke boterham
Tijdens de acties van boeren bij de DC’s in juli vorig jaar leken de boeren aan Albert Heijn een goeie te hebben want ook toen was de media-boodschap er één met een gouden randje, de super verwoordde het o.a. als volgt : “Albert Heijn begrijpt de zorgen van de Nederlandse boeren. Supermarkten en boeren streven hetzelfde doel na: elke dag lekker, gezond en duurzaam eten en drinken voor iedereen in Nederland (..).” Tevens benadrukte de grootgrutter dat ze trots zijn op ‘hun’ boeren en telers en dat ze het “belangrijk vinden dat iedereen in de keten een eerlijke boterham verdient. Nu en in de toekomst. Daarom maken we ook afspraken met onze boeren en telers over gezamenlijke investeringen en hebben we goede contacten met onze boeren. Wij – Albert Heijn, onze boeren en andere partners in de keten – zijn allen blij met deze jarenlange samenwerking.”
‘Corona’ boetes
Onlangs kwam Albert Heijn opnieuw regelmatig in het nieuws. Met de megaomzet van het concern in 2020; de strubbelingen over de loononderhandelingen met de vakbonden en tenslotte met een bericht dat het tegendeel doet vermoeden van: ‘Wij – Albert Heijn, onze boeren en andere partners in de keten – zijn allen blij met de jarenlange samenwerking.” Albert Heijn gaat boetes opleggen aan leveranciers als er minder geleverd kan worden dan besteld (variërend van 98% tot 1% niet leverbare producten van de afgesproken order). Overheidsmaatregelen zoals een avondklok of stakingen onder het personeel van de leverancier zijn uitgesloten als ‘excuus’. De boetes kunnen oplopen tot 80% van de waarde van de order en Albert Heijn kan die onmiddellijk innen. De nieuwe voorwaarden zijn volgens Albert Heijn “niet onderhandelbaar”.
Repercussies
In het Financieel Dagblad staat dat een ‘gedupeerde leverancier’, die anoniem wil blijven uit vrees voor repercussies, het een coronaboete noemt. AH ontkent dat niet. Ook een kenner van de detailhandel die door het Financieel Dagblad om commentaar wordt gevraagd, wil slechts op voorwaarde van anonimiteit reageren. Is iedereen wel werkelijk zo blij met de jarenlange samenwerking, zoals AH-CEO Marit van Egmond beweert?
Als iedereen zo tevreden en blij zou zijn, zou anoniem reageren niet nodig zijn, toch?
Of is dit dan “Het lekkere van Albert Heijn?”
Wetten
Hebben we hier niet gewoon te maken met de gevolgen van oneerlijke handelspraktijken die voortvloeien uit de ongelijke machtsverhouding? Waarbij de duizenden individuele boeren/leveranciers feitelijk – als ze boer of leverancier willen blijven – geen andere keus hebben dan de nieuwe voorwaarden van AH en welke super of afnemer dan ook, te accepteren. Ordinaire uitbuiting?
Kan de nieuwe Wet Oneerlijke Handelspraktijken (OHP) hierin een verschil maken? Misschien. Echter in Nederland hebben de leden van het CBL al heel hard gelobbyd voor een nieuwe wet die momenteel controversieel verklaard is maar zal worden behandeld door het nieuwe Kabinet, de: Wet ruimte voor duurzaamheidsinitiatieven. Op de site van de Rijksoverheid staat met mooie ambtelijke woorden het volgende: “Dit wetsvoorstel beoogt partijen te helpen duurzaamheidsinitiatieven te realiseren door hen de mogelijkheid te geven hun initiatieven om te laten zetten in voorschriften. Door een duurzaamheidsinitiatief in regelgeving te vertalen, worden belemmeringen voor de totstandkoming of voor het succes van zulke initiatieven weggenomen.”
Lyrisch zijn de leden van het CBL en de FNLI over dit wetsvoorstel – oppassen dus! Want of wij als boeren beter zullen worden van deze wet is nog maar zeer de vraag. Politieke partijen geven nu al aan dat de prijzen voor de consumenten er niet door mogen stijgen … dus ligt voortzetting van het uitknijpen van boeren op de loer met deze wet. Wij hebben nog geen enkele garantie in de wet kunnen vinden die dat tegenspreekt.
Van de regen in de drup!?
Doorzetten
Met de acties bij DC’s in juli en december 2020 hebben de boeren van Nederland aan de supermarktketens heel duidelijk gemaakt dat er poen moet komen op het boerenerf. Dat het afgelopen moet zijn met onbetaalde eisen. Dat de kloof tussen opbrengstprijs en kostprijs dankzij al die onbetaalde eisen, betaald moet worden. Dat gaat niet lukken met de bestaande Keurmerken. Zij bieden geen enkele oplossing voor het verdienmodel van de boeren van Nederland. En dat is onacceptabel.
Hoe voorkomen we dat? Door je niet langer een rad voor ogen te laten draaien en heel hard te blijven strijden voor FarmerFriendly. Het enige Keurmerk van boeren aan supermarkten. Dat recht doet aan óns! Het enige Keurmerk, dat de kloof tussen opbrengstprijs en kostprijs kleiner kan maken. ‘Poen’ op het boerenerf kan brengen via de inmiddels opgerichte Coöperatie FarmerFriendly! Daar is strijd en volharding voor nodig. Want natuurlijk zullen de alleenheersers niet graag een stukje van hun macht inleveren. Maar het moet wel! Maar dan moeten wij, de boeren van Nederland – de Strijders – de kop er vóór blijven houden. De rug recht! Zorg dat jouw boerenbelangenclub zich ook aansluit bij FarmerFriendly. Eendracht maakt macht. Dat is ook onze opdracht aan Sjaak van der Tak – LTO: FarmerFriendly is hét plan dat boeren een eerlijker prijs kan geven. Tot nu toe is er geen enkel initiatief dat zelfs maar in de buurt komt. Schaar je aan de kant van de boeren Sjaak, en hang niet aan de rokken van het CBL. Daar zitten jouw leden niet! Van de plannen van het CBL wordt het verdienmodel voor de Nederlandse boeren geen spat beter. FarmerFriendly is en blijft het echte “Beter Voor”!
Het FDF-Bestuur
3 maart 2021